Κολόνα. Ο ναός του Απόλλωνα.

Στο σημερινό κεντρικό λιμάνι της Αίγινας, μία από τις πιο ισχυρές εικόνες που κεντρίζουν το ενδιαφέρον του επισκέπτη του νησιού είναι η "Κολόνα". Τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της εικόνας συντίθενται από έναν ήπιας διαμόρφωσης λοφίσκο, κατάφυτο από πεύκα που φτάνουν βαθμιαία μέχρι την θάλασσα. Τα ποιοτικά στοιχεία της ακτογραμμής αυτού του μικρού ορμίσκου, είναι ο χαμηλός (αμφιθεατρικός σε κάποια σημεία) χαρακτήρας του εδάφους που διευκολύνει την άμεση πρόσβαση στην θάλασσα. Πίσω από αυτό το στοιχείο κρύβεται η ανάπτυξη της περιοχής κατά την Αρχαϊκή κυρίως περίοδο (700-500 π.Χ). Το δεύτερο και κυρίαρχο στοιχείο στην εικόνα είναι η θέα μιας κολόνας, που παραπέμπει άμεσα στην υπόθεση ότι εκεί υπήρχε ναός, να ξεπροβάλει μέσα από το πράσινο των πεύκων. Η ύπαρξη αυτής της Κολόνας, έδωσε την σύγχρονη ονομασία στην ευρύτερη περιοχή και θα ακούσετε συχνά να μιλούν για τον "ναό της Κολόνας". Στην πραγματικότητα πρόκειται για Ναό αφιερωμένο στον Απόλλωνα, σημείο αναφοράς της πόλης της Αρχαίας Αίγινας.

Ο Ναός του Απόλλωνα είναι Δωρικού ρυθμού και χτίστηκε το 520 - 500 πχ. Είναι κατασκευασμένος όπως και ο Ναός της Αφαίας, από ντόπιο πουρί, με μήκος 12 μέτρων και πλάτος 6. Οι κολώνες του ναού είχαν ύψος επίσης 6 μέτρα. Ήταν περίπτερος και σύμφωνα με το Δωρικό πρότυπο, διέθετε ένα εσωτερικό ορθογώνιο δωμάτιο τον σηκό και δύο μικρές στοές τον πρόδομο και τον οπισθόδομο (στην ανατολική και την δυτική του πλευρά αντίστοιχα). Η δυτική πλευρά του Ναού ακουμπάει πάνω στα προϊστορικά τείχη, ενώ η ανατολική σε μία βάση που αποτελούντο από 11 σειρές από μεγάλους λιθόπλινθους.

Ο Ναός του Απόλλωνα έκλεισε με διάταγμα του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου το 354 μ.Χ και κατεδαφίστηκε με διάταγμα του Θεοδοσίου το 381 μ.Χ. Μόνο δύο κολώνες δεν καταστράφηκαν τότε. Δυστυχώς μια δυνατή καταιγίδα το 1810 και ένας κεραυνός το 1930 κατέστρεψαν ολοκληρωτικά την μία κολόνα και ολόκληρο το πάνω μέρος της δεύτερης. Επίσης από τις έντεκα σειρές των λιθόπλινθων που στήριζαν τον ναό σήμερα υπάρχει μόνο μία. Τις υπόλοιπες τις αφαίρεσαν το 1829 ώστε να χρησιμοποιήσουν το υλικό κατά την επισκευή των μόλων του λιμανιού.

Ευρήματα του Ναού του Απόλλωνα εκτίθενται στο μουσείο της Αίγινας που στεγάζεται λίγο πιο κάτω.