Σε έναν βραχώδη λοφίσκο στην περιοχή της Αγίας Μαρίνας, και μέσα σε μια έκταση κατάφυτη από πεύκα που φτάνουν μέχρι την άκρη του κόλπου πιο κάτω, ο επισκέπτης της Αίγινας θα συναντήσει το Ναό της Αφαίας. Επιβλητικός και ταυτόχρονα τόσο αρμονικός, οριοθετεί με την παρουσία του τα σύνορα του χρόνου που μοιάζουν να ανατρέπονται μέσα στο φως του ανοιξιάτικου μεσημεριού. Η αρμονία του Ναού της Αφαίας και αυτή σε σχέση με την ομορφιά του τοπίου, δημιουργούν μια ιδιαίτερη δυναμική που ο επισκέπτης αισθάνεται γρήγορα. Είναι η απόλυτη λύτρωση από όσα άχρηστα και βαρυφορτωμένα ακούμε και βλέπουμε καθημερινά.
Το όνομα του ιερού "Αφαία" προέρχεται μάλλον από μία προελληνική λατρεία που ήρθε από την Κρήτη στην Αίγινα. Σύμφωνα με αυτή την άποψη το όνομα προέρχεται από το Άφα (αφανής) τοπική ονομασία της μυθικής Βρυτόμαρτις, φίλη της Αρτέμιδος που για να αποφύγει τον Μίνωα έφυγε με ένα καράβι. Πλησιάζοντας στην Αίγινα, οι ναύτες της επιτέθηκαν και εκείνη βούτηξε στη θάλασσα. Κρύφτηκε σε μια σπηλιά στη θέση Τούρλος και έγινε άφαντη. Οι επικρατέστερες απόψεις είναι ότι ή η Αφαία λατρευόταν σε αυτό το Ιερό και αργότερα η λατρεία της ταυτίστηκε με αυτή της Αθηνάς. Ή απλά ονόμαζαν την Αθηνά με το όνομα Αφαία, εξαιτίας του μίσους τους με τους Αθηναίους. Και πράγματι, αυτή η αντιπαράθεση των κατοίκων της Αίγινας με τους Αθηναίους που οδηγούσε σε μίσος, μοιάζει να αντικαθρεφτίζεται εκεί στο βάθος του ορίζοντα που ξεχωρίζει ο Παρθενώνας. Μια αντιπαράθεση που οι δύο Ναοί μοιάζουν να συντηρούν μέχρι τις μέρες μας. Η Αφαία θεωρείται παλαιότερος ναός από τον Παρθενώνα κατά μισό αιώνα και πιθανών ο αρχαιότερος ναός στην Ελλάδα μετά από εκείνον της Κορίνθου.
Ο ναός που είναι χτισμένος από Αιγινήτικο πουρί, είναι δωρικού ρυθμού, περίπτερος και αποτελείται από 12 κολώνες στις μεγάλες πλευρές του και 6 στις μικρές. Από αυτές έχουν διασωθεί είκοσι.
Επισκεφθείτε το Ναό της Αφαίας ένα ήσυχο πρωινό και περιπλανηθείτε στους χώρους του με τα μάτια του μυαλού και της ψυχής. Θα φύγετε από εκεί ήρεμοι και ευτυχείς!