Η Παχειά Ράχη αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα για το πως ένας οικισμός με σημαντικό ιστορικό ενδιαφέρον, μπορεί να διαφυλάξει την προσωπικότητα του και παράλληλα να αναπτυχθεί ώστε να λειτουργήσει οικιστικά σύμφωνα με τις σημερινές ανάγκες των κατοίκων του. Η Παχειά Ράχη είναι ένα ζωντανό λαογραφικό μουσείο και είναι "ζωντανό" γιατί οι κάτοικοι του επέλεξαν να προσαρμόσουν τις ανάγκες τους, στον ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό χαρακτήρα και αισθητική του χωριού και όχι να "επιβληθούν" στο τοπίο με δήθεν πολυτελείς ή "νησιώτικες" κατοικίες.
Η Παχειά Ράχη απέχει από το κεντρικό λιμάνι της Αίγινας περίπου 30 λεπτά με αυτοκίνητο και βρίσκεται κοντά στου πρόποδες του Ελλάνιου Όρους. Περισσότερες πληροφορίες για την διαδρομή που πρέπει να ακολουθήσει κάποιος, μπορείτε να βρείτε στον χάρτη της Αίγινας που υπάρχει στην ιστοσελίδα μας. Φτάνοντας στην ανοιχτωσιά, στην είσοδο του χωριού, μια πινακίδα ενημερώνει τους επισκέπτες ότι πρέπει να αφήσουν εκεί τα αυτοκίνητα τους. Πρέπει να σεβαστείτε αυτή την προτροπή για δύο λόγους: Ο πρώτος είναι ότι δεν μπορείτε να πάτε κάπου με το αυτοκίνητο σας μέσα στο χωριό, οπότε μάλλον σε προβλήματα θα βάλετε τον εαυτό σας και τους άλλους. Ο δεύτερος είναι ότι από τα πρώτα κιόλας μέτρα θα εκτιμήσετε τον περίπατο σας στα λιθόχτιστα, στενά δρομάκια του και θα διαφυλάξετε την ηρεμία του τόπου.
Η πρώτη εντύπωση από την Παχειά Ράχη είναι η μαυρόπετρα (υπάρχει σε αφθονία στην περιοχή) και το πως αυτή έχει σοφά χρησιμοποιηθεί όχι μόνο σαν δομικό υλικό, αλλά και για αντικείμενα της καθημερινής ζωής, καθώς και αντικείμενα λαϊκής τέχνης. Πράγματι, στην Παχειά Ράχη, έζησαν και δημιούργησαν μερικοί από τους πιο σημαντικούς τεχνίτες της μαυρόπετρας στην Αίγινα. Τα σπίτια είναι χαμηλά, με αυλή και συνήθως εξωτερική σκάλα που οδηγεί στο επάνω πάτωμα. Παλιά ο ασβέστης, άσπριζε τις αυλές, μετριάζοντας τους χαμηλούς τόνους της μαυρόπετρας. Σήμερα οι αυλές και οι εξωτερικοί τοίχοι, συνυπάρχουν με μεγάλες πολύχρωμες μοκαμβίλιες, άλλα και άνθη και πρασινάδες σε όλους τους τόνους, που δημιουργούν μια τέλεια αρμονία στο χώρο. Τα παράθυρα των σπιτιών είναι μικρά, αλλά σε ίσες αναλογίες με τα υπόλοιπο κτίσμα.
Η Παχειά Ράχη έχει σημαντική ιστορία και πλούσια συμμετοχή στην επανάσταση του 1821. Εκτός από στρατό για τον αγώνα, εκεί στην ενορία του χωριού, στην εκκλησία των Ταξιαρχών, υψώθηκε η σημαία της Επανάστασης αφού αρκετοί Αιγινήτες ήταν μέλη της Φιλικής Εταιρίας. Το 1813 χτίστηκε ο Ναός του Αγίου Διονυσίου με χρήματα που συγκέντρωσε από εράνους ο ιερέας Ιωάννης Τρίμης και ο πρόεδρος Φαμελιάρης. Λέγεται, ότι στην αποπεράτωση του Ναού βοήθησε και ο ίδιος ο Ιωάννης Καποδίστριας, που ήταν τότε Κυβερνήτης στην Αίγινα, στέλνοντας εργάτες για να συνδράμουν στην κατασκευή του. Ο ναός του Αγίου Διονυσίου είναι ρυθμού βασιλικής και έχει ωραίες εικόνες. Πανηγυρίζει στις 19 Μαϊού, που τιμάτε η μνήμη των Αγίων Ιουλίου και Ιουλιανού οι οποίοι ήταν από την Παχειά Ράχη. Επίσης ο ναός πανηγυρίζει και του Αγίου Χαραλάμπους.
Το 1950 χτίστηκε σχολείο σε οικόπεδο που προσέφερε η οικογένεια Μαργαρώνη, στο οποίο μαθήτευαν και παιδιά από τις γύρω περιοχές. Σήμερα και μετά από ανακαίνιση, στο κτίριο αυτό στεγάζεται το "Πολιτιστικό Κέντρο Παχειά Ράχη" που συμβάλει στην αναμόρφωση της περιοχής.
Τέλος θα πρέπει να αναφερθεί, ότι η άγρια ομορφιά του τοπίου και η ηρεμία του χωριού, έχει προσελκύσει ένα μεγάλο αριθμό Ελλήνων και ξένων κατοίκων που αγόρασαν σπίτια και τα αναστήλωσαν, δίνοντας νέο αέρα και ώθηση στην περιοχή.