Παλιαχώρα

• Η Παναγία του Γιαννούλη στην Παλιαχώρα. Η Παναγία του Γιαννούλη βρίσκεται στην Παλιαχόρα. Είναι ένα από τα κτίσματα που δεν τα κατάφεραν στην αναμέτρησή τους με τον χρόνο. Ακόμη και σήμερα όμως η πλαστικότητα του δίνουν στο κτίσμα οι περίτεχνες καμάρες του δημιουργούν την αίσθηση μιας λιτής μεγαλοπρέπειας, που δύσκολα μπορεί να την ερμηνεύσει κανείς.
• Σύντομα μυθολογικά και ιστορικά στοιχεία για την Αίγινα. Η Αίγινα, η αρχική ονομασία της οποίας ήταν Οινώνη, κατοικείται από το 404 π.Χ., ένα δεδομένο που από μόνο του υποδηλώνει μια μακρά ιστορία. Οι αρχαιολογικές έρευνες έχουν δείξει ότι ανήκει στην πολιτιστική ενότητα της Πελοποννήσου και των Κυκλάδων. Σύμφωνα με την μυθολογία όταν ο Δίας απήγαγε την κόρη του Ασωπού, την μετέφερε στο νησί που τότε ήταν ακατοίκητο. Από την ένωση του Δία μαζί της γεννήθηκε ο Αιακός. Ο Δίας για χάρη του, μεταμόρφωσε τα μυρμήγκια του νησιού σε ανθρώπους. Αυτή η εκδοχή της μυθολογίας στρέφεται γύρω από την μεγάλη μετανάστευση των Μυρμιδόνων από τη Ν. Θεσσαλία προς την Αίγινα, που έγινε στο τέλος της 2ης ή στις αρχές της 1ης π.Χ. χιλιετίας.
  
  Μία άλλη παράδοση λέει ότι ο Αιακός θυσίασε και προσευχήθηκε στο Δία στην υψηλότερη κορυφή του νησιού όταν μεγάλη ξηρασία είχε πλήξει την Ελλάδα, όπως του ζήτησαν απεσταλμένοι από όλες τις πόλεις, αφού τους είχε συμβουλεύσει έτσι το μαντείο των Δελφών. Επειδή έβρεξε μετά από λίγη ώρα, οι Αιγινήτες από ευγνωμοσύνη έκτισαν ναό στο βουνό προς τιμή του Ελλάνιου Δία και το βουνό έγινε γνωστό ως Ελλάνιο Όρος.
  
  Στην Αίγινα κόπηκαν τα πρώτα αργυρά νομίσματα της Ευρώπης, γνωστά ως χελώνες. Αυτό έγινε γύρω στο 700 π.Χ. και θα πρέπει να αποδοθεί στο γεγονός ότι η Αίγινα ήταν μία μεγάλη δύναμη, τόσο στο εμπόριο, όσο και στην ναυτιλία. Φαίνεται, ότι η θέση της αρχαίας πόλης της Αίγινας, βρίσκονταν στην ίδια με την σημερινή. Διέθετε δύο λιμάνια: το εμπορικό το οποίο βρισκόταν στην ίδια θέση με το σημερινό και το "κρυπτό", που ήταν στρατιωτικό λιμάνι και βρισκόταν με κατεύθυνση προς την βόρεια πλευρά του νησιού. Οι δύο μεγάλοι ναοί που σώζονται από αυτή την περίοδο είναι αυτός της Αφαίας Αθηνάς, που βρίσκεται στον ομώνυμο λόφο κοντά στο τουριστικό θέρετρο της Αγίας Μαρίνας και της Κολόνας, του ναού του Απόλλωνα που βρίσκεται κοντά στο κεντρικό λιμάνι της Αίγινας.
  
  Η μεγάλη άνοδος της Αίγινας στη θάλασσα και το εμπόριο, οδήγησε σε έναν έντονο ανταγωνισμό με μία άλλη ανερχόμενη δύναμη της εποχής, την Αθήνα. Οι Αιγινήτες έδωσαν στους απεσταλμένους του Δαρείου "γην και ύδωρ" σε ένδειξη υποταγής, όταν όμως ξεκίνησε η περσική εισβολή αυτός ο έντονος ανταγωνισμός υποχώρησε, όπως και οι διαφορές και αγωνίστηκαν μαζί με τους υπόλοιπους Έλληνες.
  
  Όταν τελείωσε ο περσικός πόλεμος, ξεκίνησε και πάλι μία περίοδος με έντονες αντιπαραθέσεις και πολεμικές αναμετρήσεις με τους Αθηναίους και ιδιαίτερα το 431 π.Χ. Τότε οι Αθηναίοι αποβιβάστηκαν στην Αίγινα. Ήταν η περίοδος που στο νησί εγκαταστάθηκαν Αθηναίοι κληρούχοι. Το 404 π.Χ. ο Πελοποννησιακός πόλεμος τελειώνει και οι Αιγινήτες επέστρεψαν στο νησί. Ωστόσο οι τριβές με τους Αθηναίους συνεχίστηκαν μέχρι το 338 π.Χ. Ήταν η περίοδος που η Αίγινα αποτέλεσε μέρος της μακεδονικής κυριαρχίας, γνωρίζοντας μία μικρή περίοδο οικονομικής ακμής.
  
  Την επόμενη περίοδο γνωρίζει τη Ρωμαϊκή κυριαρχία, καθώς το 133 π.Χ. νωρίτερα είχε περάσει στον έλεγχο του Αττάλλου της Περγάμου. Ακολούθησε μία περίοδος μικρής ευημερίας, μέχρι που το νησί έγινε καταφύγιο του κόσμου που προσπαθούσε να προφυλαχθεί από τις επιδρομές των Γότθων και Ερούλων τον 3ο μ.Χ. και των Αβάρων τον 6ο μ.Χ. αιώνα . Σταδιακή η Αίγινα ανάκτησε μέρος της παλιάς της δύναμης.
  
  Οι κάτοικοι της Αίγινας γνώρισαν την θηριωδία των Αράβων πειρατών κατά τον 9ο και 10ο μ.Χ. αιώνα. Με βάση την Κρήτη έκαναν επιδρομές μεγάλης έντασης, αναγκάζοντας άλλους να καταφύγουν στην ηπειρωτική Ελλάδα για να προφυλαχθούν και άλλους στην Παλαιοχώρα, μία νέα πόλη που έκτισαν μακριά από την ακτή για να προφυλαχθούν.
  
  Αργότερα, η Αίγινα θα γίνει ορμητήριο των πειρατών, κατά τη διάρκεια του 12ου αιώνα. Το 1204 η Αίγινα γνώρισε την κυριαρχία των Φράγκων, των Καταλανών και των Ενετών. Μία τραγική στιγμή για την ιστορία της Αίγινας είναι το 1537, οπότε οι Τούρκοι με αρχηγό τον Μπαρμπαρόσα, κατέλαβαν, λεηλάτησαν και πυρπόλησαν το νησί, κατέσφαξαν τους άνδρες και πήραν ως αιχμάλωτους 6.000 ανθρώπους.
  
  Μέχρι και τα μισά του 17ου αιώνα, περίοδος κατά την οποία ο Σαρωνικός υπήρξε βασίλειο των κουρσάρων, οι κάτοικοι της Αίγινας ασχολούνταν με την γεωργία και την πειρατεία. Η επίθεση του Ενετού ναυάρχου Φρ. Μοροζίνι το 1654, προξένησε νέες καταστροφές στην Παλαιοχώρα. Το 1687 η Αίγινα με νέα επίθεση του Μοροζίνι πέρασε ξανά στα χέρια των Ενετών έως το 1715. Έκτοτε και μέχρι το 1821 η Αίγινα είναι υπό τουρκική κατοχή. Κατά την έναρξη αυτής της περιόδου η πόλη είχε 2.500 κατοίκους και όλο το νησί περίπου 4.000 κατοίκους.
  
  Στο ξεκίνημα 19ου αιώνα οι κάτοικοι επιστρέφουν στις γνωστά παραλιακά σημεία του νησιού. Από το 1826 έως το 1829 η Αίγινα γίνεται πρωτεύουσα του νέου Ελληνικού Κράτους και γνωρίζει μία ακόμη περίοδο μεγάλης ακμής, σταδιακά όμως, μετά τη μεταφορά της πρωτεύουσας στο Ναύπλιο, χάνει την αίγλη που της είχε προσδώσει η προηγούμενη περίοδος.