Καποδίστριας

• Κυβερνείο

  Οι πρώτες προσπάθειες για την διοικητική και οργανωτική συγκρότηση του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους πραγματοποιήθηκαν κάτω από τις δυσμενείς συνθήκες ενός Έθνους που δεν διάθετε ούτε τις κατάλληλες κτιριακές υποδομές, αλλά ούτε και τα χρήματα για την κατασκευή τους. Ως αποτέλεσμα των σκληρών και συχνά αδυσώπητων συνθηκών των πρώτων στιγμών του Ελληνικού κράτους, τα ιστορικά κείμενα καταγράφουν την ανάγκη για στέγαση των κυβερνητικών υπηρεσιών σε κτήρια τα οποία καθόλου δεν είχαν κατασκευαστεί για σκοπούς τέτοιους.

  Ένα από αυτά τα κτίρια είναι το γνωστό έως και τις ημέρες μας "Κυβερνείο". Πρόκειται για ένα διώροφο κτίριο που η λιτή του κατασκευή εκφράζει με ανάγλυφο τρόπο τις προτεραιότητες της πρώτης Κυβερνήσεως. Στο εσωτερικό του ο φτωχός του διάκοσμος και οι στιβαροί του τοίχοι γίνονται θεματοφύλακες των πρώτων κρίσιμων αποφάσεων για την οργάνωση και την επιμέλεια ζωτικών θεμάτων της νεογενούς Κράτους.

  Ο επάνω όροφος του Κυβερνείου αποτελείται από εννιά δωμάτια και συνδέετε με το ισόγειο μέσω εξωτερικής μαρμάρινης σκάλας. Ένα εκ των γραφείων του επάνω ορόφου χρησιμοποιήθηκε ως γραφείου του Ιωάννη Καποδίστρια.

  Το Κυβερνείο που ήταν γνωστό και σαν "Παλάτι του Μπάρμπα Γιάννη" χρησιμοποιήθηκε αργότερα ως αρχαιολογικό μουσείο και γυμνάσιο. Βρίσκεται στο κέντρο της Αίγινας, πενήντα μέτρα περίπου από τον Μητροπολιτικό ναό του νησιού. Ο επισκέπτης μπορεί να φτάσει σε αυτό πεζός αφού απέχει μόνο δέκα λεπτά από το κεντρικό λιμάνι της Αίγινας.

• Ο Μητροπολιτικός ναός της Αίγινας

  Ο Μητροπολιτικός Ναός της Αίγινας, η "Μεγάλη Εκκλησία" είναι ένα οικοδόμημα που κατέχει κομβικό ρόλο στις εξελίξεις του Ελληνικού Κράτους. Κι αυτό γιατί στον Ναό της Μητροπόλεως στην Αίγινα, πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες συνεδριάσεις της Βουλής του ελεύθερου, νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους. Λειτούργησε το πρώτο σχολείο, αποτέλεσε στέγη της Κοινότητας και κέντρο πανηγυρισμού των Εορτών. Τα σημαντικότερα γεγονότα κατά την άφιξη και την διακυβέρνηση του Ιωάννη Καποδίστρια έλαβαν χώρα σε αυτόν τον Ναό.

  Η Μητρόπολη, ο Καθεδρικός ναός της Αίγινας χτίστηκε το 1806 με χρήματα που συγκέντρωσαν οι ίδιοι οι κάτοικοι του νησιού. Είναι ρυθμού βασιλικής, με τρία κλίτη, εκ των οποίων το πλάτος του μεσαίου είναι μεγαλύτερο. Από το εξωτερικό μέρος του Ναού, και παρατηρώντας τον προαύλιο χώρο, διαπιστώνουμε γρήγορα την κορυφαία ιστορική αξία του χώρου, καθώς στην δεξιά πλευρά βρίσκεται το Εϋνάρδειο, ένα από τα γνωστότερα καποδιστριακά κτίρια. Η πρώτη εικόνα που εντυπωσιάζει τον επισκέπτη, είναι οι τέσσερις μεγάλες κολόνες από λαξευμένο τραχίτη που στηρίζουν τον πρόναο. Οι επεξεργασία της σκληρής μαυρόπετρας, είτε σαν δομικό υλικό, είτε για την κατασκευή αντικειμένων καθημερινής χρήσης, ήταν πολύ αναπτυγμένη στην Αίγινα. Είναι πιθανό αυτοί οι πέτρινοι όγκοι να προέρχονται από την περιοχή "Κακοπέρατο" κοντά στην Παχιά Ράχη που άκμασε η κατεργασία της μαυρόπετρας. Παρατηρώντας του θόλους που σχηματίζονται στον πρόναο, με έκπληξη παρατηρούμε ένα ανάγλυφο αστέρι με δεκαέξι ακτίνες, όμοιο με αυτό της Μακεδονικής Δυναστείας.

  Μέσα στο Ναό ακόμη δεσπόζει στην πιο τιμητική θέση, απέναντι από τον επισκοπικό θρόνο, το στασίδι του Ιωάννη Καποδίστρια, μετά την δολοφονία του οποίου στο Ναύπλιο έκλεισε με ένα μικρό κιγκλίδωμα. Το τέμπλο του ναού είναι κατασκευασμένο από μάρμαρο και στο Ιερό υπάρχουν τρεις Άγιες Τράπεζες αφού ο ναός είναι τρισυπόστατος: Κοίμηση της Θεοτόκου (15 Αυγούστου) Άγιος Διονύσιος ( 17 Δεκεμβρίου) Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος.

  Στο χώρο που σχηματίζεται πάνω από τον πρόναο, στεγάζεται ο γυναικωνίτης του Ναού ο οποίος έχει και αυτός τεράστια ιστορική αξία, αφού χρησίμευε κατά κάποιον τρόπο σαν εξώστης στις συνεδριάσεις της Βουλής των Ελλήνων και όποιος ήθελε να τις παρακολουθήσει καθόταν εκεί. Επίσης στο γυναικωνίτη στεγάστηκε για ένα χρονικό διάστημα η Αλληλοδιδακτική Σχολή.

  Στο ερώτημα πως είναι δυνατόν μια Βουλή να στεγάζεται μέσα σε έναν ναό, οι απαντήσεις είναι αυτές: Πριν την άφιξη του Ιωάννη Καποδίστρια στην Αίγινα, οι κάτοικοι του νησιού είχαν εγκαταλείψει λόγω του φόβου των πειρατών την περιοχή γύρω από το λιμάνι και είχαν εγκατασταθεί στην Παληαχώρα. Όσα κτίρια υπήρχαν καταστράφηκαν με το χρόνο, ενώ δεν κατασκευάζονταν νέα. Το αποτέλεσμα ήταν να μην υπάρχουν διαθέσιμοι χώροι ή οικοδομήματα που θα μπορούσαν να μετασκευαστούν για να στεγάσουν τα κυβερνητικά κτίρια. Επίσης στις πρώτες στιγμές της γέννησης του Ελληνικού Κράτους, οι έννοιες "Ελληνικό" και "Χριστιανικό" δεν είχαν στεγανά και οι δύο εξουσίες ενίσχυαν η μία την άλλη, με αποτέλεσμα την αρμονική συμβίωση.

  Επιβλητικό είναι το καμπαναριό του Ναού, το οποίο κτίστηκε κατά την εποχή του Καποδίστρια. Επισκευάστηκε όμως αρκετές φορές αργότερα. Η καμπάνα με τον βαρύ, ιδιαίτερο ήχο είναι δωρεά του Καποδίστρια και την έφερε από την Ρωσία. Στην νότια πλευρά του καμπαναριού υπάρχει ηλιακό ρολόι. Μια κατασκευή για την οποία έχει γίνει ειδική μελέτη. Τέλος στην κορυφή του καμπαναριού υπάρχει περιστρεφόμενο ανεμολόγιο με χρονολογία 1857.

   

• Πύργος Μαρκέλλου

  Ο Πύργος του Μαρκέλλου χτίστηκε το 1802, αλλά δεν γνωρίζουμε από ποιους και για ποιόν ακριβώς σκοπό. Πιθανών η κατασκευή του να σχετίζεται με το Ενετικό Μπούρτζι στη θέση ΚΕ. Πρόκειται για ένα επιβλητικό κτήριο, δύο ορόφων, με εξωτερική σκάλα που συνδέει τα δύο πατώματα. Την στιβαρή πέτρινη κατασκευή συμπληρώνουν πολεμίστρες και εξώστες. Ο Πύργος του Μαρκέλλου χρησιμοποιήθηκε μάλλον σαν καταφύγιο από τους πειρατές, ενώ το 1826 εγκαταστάθηκε εκεί η Αντικυβερνητική Επιτροπή.

  Κατά την περίοδο της διακυβερνήσεως του Καποδίστρια στην Αίγινα, ο Πύργος του Μαρκέλλου φιλοξένησε υψηλά πρόσωπα της εποχής.

• Το Ορφανοτροφείο

  Οι σκληρές συνθήκες των πρώτων στιγμών του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, βρίσκουν το νησί της Αίγινας να ασφυκτιά από το πλήθος των εξαθλιωμένων προσφύγων. Το πρόβλημα σίτισης και στέγασης, συμπληρώνεται από το δράμα των ανηλίκων ορφανών που χωρίς γονική προστασία ζητιάνευαν για να ζήσουν. Η κατασκευή ενός τόσο μεγάλου, για την εποχή, οικοδομήματος έδωσε ανακουφιστική λύση στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού με διπλό τρόπο: εξασφάλισε εργασία στους ενήλικες που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του και στέγη, τροφή και ένδυση στα άτυχα ορφανά. Επίσης είχε και σημαντικό εκπαιδευτικό χαρακτήρα αφού μπορούσαν να μαθαίνουν εκεί γράμματα και πρακτικές τέχνες.

  Το ορφανοτροφείο χτίστηκε το 1828 και λειτούργησε το 1829. Σε αυτό βρήκαν καταφύγιο περισσότερα από 500 ορφανά.  Η μέθοδος της εκπαίδευσης ήταν η αλληλοδιδακτική. Στους χώρους του λειτούργησε η πρώτη Εθνική Βιβλιοθήκη, το πρώτο Αρχαιολογικό Μουσείο και το Εθνικό Τυπογραφείο.