έκθεση

• "Γιάννης Μόραλης. Μαθητές και φίλοι". Έκθεση ζωγραφικής. Με ιδανικό χώρο έκθεσης τον Πύργο του Μάρκελλου, 12 μαθητές και φίλοι του Γιάννη Μόραλη συναντιούνται στην Αίγινα προσφέροντας πολύτιμα θραύσματα εικόνων και μνήμης. Η Αίγινα με το φως της, η πρωινή γαλήνη και το ορεινό σκοτάδι της, τα πρόσωπα και τα σπαράγματα των αγαλμάτων της, τα σπίτια και οι φαιές πέτρες της, γίνονται η πρώτη ύλη, η φόρμα και η σπίθα των έργων αυτών που αφιερώνονται στην αεί ζώσα σκιά του αγαπημένου ζωγράφου. Τα έργα της έκθεσης ανήκουν σε ιδιωτικές συλλογές και τις συλλογές των ζωγράφων.
  
  Συμμετέχουν:
  Ανδρέας Γεωργιάδης, Κατερίνα Γιάννακα, Σταύρος Ιωάννου, Χρήστος Κεχαγιόγλου, Μαρία Κοπανίτσα, Νεκτάριος Κοντοβράκης, Δημήτρης Κούκος, Θανάσης Μακρής, Βαρβάρα Μαυρακάκη, Παύλος Σάμιος και Αλέκος Σπανούδης.
  
  Η έκθεση συμπληρώνεται με συλλεκτικές μεταξοτυπίες του Γιάννη Μόραλη (έκδοση Γκαλερί Ζουμπουλάκη), καθώς και με πωλητήριο στον ισόγειο χώρο του Πύργου του Μάρκελλου με βιβλία και αντικείμενα από το Μουσείο Μπενάκη και το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης.
  
  Υπενθυμίζουμε ότι η έκθεση "Γιάννης Μόραλης: Μαθητές και Φίλοι", που διοργανώνεται στο πλαίσιο του Aigina Fistiki Fest 2016, πραγματοποιείται σε διάλογο με τις σημαντικές εκθέσεις πρωτότυπων έργων του μεγάλου ζωγράφου που φιλοξενούνται τις ίδιες ημέρες στο Αρχαιολογικό Μουσείο και το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο του Δήμου της Αίγινας.
  
  Πύργος Μάρκελλου, Πόλη Αίγινας
  Ώρες λειτουργίας: 10.00–13.30 και 18.00–23.00 καθημερινά
• Αντικείμενα και Ιστορίες από το Καποδιστριακό Ορφανοτροφείο - Φυλακές Αίγινας. Από τις 13 ως τις 21 Ιανουαρίου 2018 στο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο της Αίγινας θα φιλοξενηθεί η έκθεση* ‘Ενθυμήματα, Αντικείμενα και Ιστορίες’, με αντικείμενα που έχουν φτιάξει οι κρατούμενοι των Φυλακών Αίγινας και επί το πλείστον, βρίσκονται στα σπίτια των κατοίκων του νησιού. Παράλληλα παρουσιάζονται αφηγήσεις των κατοίκων της Αίγινας, διηγήσεις κρατουμένων και αποσπάσματα βιβλίων που αναφέρονται στις Φυλακές της Αίγινας.
  
  
  Καποδιστριακό Ορφανοτροφείο
  Φυλακές Αίγινας
  
  
  Τον Μάρτιο του 1828, λίγο μετά την εγκατάστασή του στην Αίγινα, ο Ιωάννης Καποδίστριας ιδρύει στο νησί το πρώτο οργανωμένο Ορφανοτροφείο της Ελλάδας. Το Καποδιστριακό Ορφανοτροφείο χτίστηκε για να στεγάσει και να προσφέρει γενική και επαγγελματική εκπαίδευση στα ορφανά του πολέμου. Παράλληλα λειτούργησε ως το πρώτο κέντρο για την ανάπτυξη και εξάπλωση της παιδείας και του πολιτισμού της ανεξάρτητης Ελλάδας.
  Το 1834 το Ορφανοτροφείο της Αίγινας κλείνει, και τα επόμενα χρόνια το κτίριο χρησιμοποιείται για να καλύψει διάφορες ανάγκες: Σχολή Ευελπίδων, λοιμοκαθαρτήριο, φρενοκομείο, στέγαση προσφύγων από την Κρήτη, καλοκαιρινά καταλύματα κ.ά.
  
  
  Το 1880, σε τέλεια αντίθεση με τον αρχικό σκοπό ύπαρξής της, η «λαμπρά οικοδομή» του Ορφανοτροφείου της Αίγινας μετατρέπεται σε φυλακή υψηλής ασφαλείας, έτσι ώστε να διασωθεί το κτίριο αλλά και να προσφέρει οικονομικά στον τόπο. Στις αρχές του 1985 οι Φυλακές της Αίγινας κλείνουν. Στα 104 χρόνια της λειτουργίας τους φιλοξένησαν στους χώρους τους ποινικούς και πολιτικούς κρατούμενους από όλη την Ελλάδα. Το κτίριο του Καποδιστριακού Ορφανοτροφείου/ Φυλακών Αίγινας κηρύσσεται διατηρητέο μνημείο και το 1997 εγκρίνεται μελέτη για την μετατροπή του σε Διαχρονικό Μουσείο. Οι εργασίες αποκατάστασής του έχουν διακοπεί εδώ και χρόνια και το κτίριο παραμένει ερμητικά κλειστό, ημιτελές και σε αναμονή.
  
  
  Ενθυμήματα
  Αντικείμενα και Ιστορίες
  
  
  Η μακρά παρουσία και λειτουργία των φυλακών στην πόλη της Αίγινας, έγινε μέρος της καθημερινότητας και άφησε τα ίχνη της στη ζωή του νησιού. Ο όρος ’Φυλακές’ έμεινε σαν ονομασία και τοπική αναφορά και κληρονομήθηκε στις νεότερες γενεές.
  
  
  Η έκθεση ‘Ενθυμήματα, Αντικείμενα και Ιστορίες’ οργανώθηκε με βάση τις αναμνήσεις και τα βιώματα κατοίκων της Αίγινας που έζησαν την εποχή εκείνη και διηγήσεις που έχουν ακούσει και μας τις μεταφέρουν. Τα αντικείμενα που μας παραχώρησαν και εκτίθενται σήμερα, έχουν κατασκευάσει κρατούμενοι των Φυλακών της Αίγινας και αποτελούν συνδετικό κρίκο του χθες με το σήμερα και της ζωής εντός και εκτός των τειχών του κτιρίου. Την έκθεση συμπληρώνουν αποσπάσματα βιβλίων που αναφέρονται στις Φυλακές της Αίγινας, καθώς και διηγήσεις κρατουμένων και συγγενικών τους προσώπων.
  
  
  Η έκθεση ‘Ενθυμήματα’ είναι μια πρόσκληση για την συγκέντρωση επί πλέον υλικού για την ιστορία του σημαντικού αυτού κτιρίου. Εκφράζει την επιθυμία για μια ευρύτερη συνεργασία μεταξύ των κατοίκων της Αίγινας και δημόσιων φορέων για την ανάδειξη, αποκατάσταση και επανάχρηση του ιστορικού κτιρίου του Καποδιστριακού Ορφανοτροφείου/Φυλακών Αίγινας.  Κατά τη διάρκεια της έκθεσης προβλέπονται παρουσιάσεις και προβολές. Ο χώρος, οι ημερομηνίες και η ώρα θα ανακοινωθούν έγκαιρα.
  
  Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Αίγινας
  13-21 Ιανουαρίου 2018
  Εγκαίνια, Σάββατο 13 Ιανουαρίου 2018, 18:00
  
  
  
  Υπό την αιγίδα της Κοινωφελούς Επιχείρησης Δήμου Αίγινας (ΚΕΔΑ),
  Mε την υποστήριξη των Φίλων του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Αίγινας
  
  
  Ιδιαίτερες ευχαριστίες στο Μουσείο Πολιτικών Εξορίστων Αη Στράτη για τη συμβολή του στην έκθεση αυτή με τον δανεισμό 14 αντικειμένων από τα αρχεία του
  
  
  Έρευνα-Επιλογή-Επιμέλεια: Ελίκα Βλαχάκη
  Συνεργάτες: Παναγιώτα Γεννίτσαρη, Πολύνα Στοφόρου
• Έκθεση γλυπτικής του Παναγιώτη Μαρίνη.
  Σμιλεύοντας με ακούραστη μα σοφή ορμή τη σιωπηλή επιφάνεια της αιγινήτικης πέτρας, ο Παναγιώτης Μαρίνης μεταποιεί και τιθασεύει την ύλη της, φανερώνει επιδέξια την οργανική φύση της, ακουμπά το απόκρυφο εσωτερικό της που ανάμεσα στα χέρια του σπαρταρά, εκτινάσσεται και μεταμορφώνεται σε ζώσα σάρκα.
  
  Στον μυστικό κήπο με τα νούφαρα και τους ανθισμένους κάκτους, πέτρες ξανθές πώρινες ή θαλασσινές φαιές, σκοτεινές μαυρόπετρες ή καμπυλόσχημες ποταμίσιες, αδράττουν μια νέα ψυχή και αποκτούν ανάσα στα χέρια του γλύπτη. Παλαιοί των ημερών και φυσιογνωμίες του καθημερινού μόχθου που κάπου και κάποτε άλλοτε κατοίκησαν το νησί, ηρωικοί Σαλαμινομάχοι και μυθικές χίμαιρες, ανθρωπόμορφες παραστάδες αρχαίων ναών και ιερατικοί δεόμενοι που εξέρχονται από γκρεμισμένα παλαιοχριστιανικά μνημεία, συνθέτουν τον μαγικό κόσμο του.
  
  Καρπός και πυρήνας του κόσμου αυτού, οι αδρές πέτρινες κεφαλές που γεννιούνται στη σκέψη, τα όνειρα και τους μοναχικούς περιπάτους του καλλιτέχνη. Πότε αυτή, πότε εκείνη, πάντοτε ωστόσο ετούτη που πρέπει, η πέτρα της Αίγινας ξεκολλά από το έδαφος, ανασύρεται από τη θάλασσα, αποχωρίζεται την ακτή. Κι αν η ίδια δεν το γνωρίζει, η καινούρια ζωή της είναι ήδη εκεί.
  Στον ίσκιο της συκιάς, αργότερα, ο επίμονος ήχος του μικρού εργαλείου που συναγωνίζεται τα μεθυσμένα τζιτζίκια οδηγείται χωρίς προκαταρκτικό σχέδιο στους λόφους και τα λαγούμια της ύλης. Σχεδιάζοντας τις κραυγές και τους ψιθύρους προσώπων που ήθελαν από πάντα να γεννηθούν. Που ήθελαν από πάντα να αφηγηθούν τις λανθάνουσες παύσεις της Ιστορίας.
  
  Θυμίζοντας άλλοτε τον προϊστορικό Στοχαστή του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου με το βάρος του κόσμου εντός του, άλλοτε μάσκες αρχαίας τραγωδίας κι άλλοτε ελληνιστικά ειδώλια με γκροτέσκα μορφή, άλλοτε πρωτόγονα τελετουργικά είδωλα μακρινών πολιτισμών και άλλοτε συναντώντας την έντεχνη πρωτογένεια των ιερών εκείνων τεράτων που άρθρωσαν τη μοντερνιστική γλυπτική στις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, τα πέτρινα κεφάλια του γλύπτη ακολουθούν τα βήματα των παλαιότερων λιθοξόων του νησιού, ακροβατώντας με εγγενή βεβαιότητα μεταξύ του ελάχιστου και του όλου.
  
  Ψηλαφίζοντας και θωπεύοντας τις πέτρες του Παναγιώτη Μαρίνη, αίφνης κυλούν ανάμεσα στα δάχτυλα σβώλοι παλαιού χώματος, ποτάμια και πευκοδάση, στάζει η βροχή του Αιακού και αστράφτει η αρχαία θάλασσα του Σαρωνικού κόλπου.
   
  Ίρις Κρητικού
  Ιούνιος 2016
• Νεκτάριος Αποσπόρης. Ατομική έκθεση ζωγραφικής στο Λαογραφικό Μουσείο. Καθένας από εμάς φέρει εντός του τα δικά του νησιά, καταφύγια ενάντια στη βλακεία, την ασχήμια και το αναπόφευκτο άλγος μιας μη επιθυμητής καθημερινότητας, γράφει ο Jacques Chancel, προσδίδοντας στην έννοια του νησιού την ονειρική και μεταφορική της διάσταση. Το νησί της Καλυψώς ως παρένθεση και πίστωση χρόνου, το νησί της Κίρκης ως τόπος μαγείας και απομάγευσης, το νησί των Λωτοφάγων ως τόπος της λήθης ή η Ιθάκη ως σωστικός προορισμός, με τον τρόπο που πρώτος το τραγούδησε ο Όμηρος, το νησί ως τόπος της «Ουτοπίας», με τον τρόπο που πρώτος τον όρισε κατά τον 16ο αιώνα ο Thomas More, ασκώντας κριτική στη σκληρότητα του αληθινού κόσμου, του κυριευμένου από την επιθυμία του χρήματος και της επικράτησης και περιγράφοντας έναν τόπο ιδανικό όπου βασιλεύουν η χωρίς όρια ομορφιά και η ισότητα, ταυτίζεται συχνά στο υποσυνείδητό μας με την εικόνα ενός μακρινού, περίκλειστου, ιδεαλιστικού γεωγραφικού στίγματος που χωρίζει, απομονώνει κι αφήνει πράγματα πίσω του.
  «Ακουμπώντας στο φως κι ανασκάπτοντας τους χυμούς και το εσώτατο κουκούτσι της μητρικής του λέξης, ο Νεκτάριος Αποσπόρης αιχμαλωτίζει όλο το αληθινό χρυσό της ουτοπικής αυτής αγαλλίασης. Η λέξη νησί (insula στα λατινικά, île –στολισμένη με ετούτον τον μικρό αχιβαδένιο τόνο στα γαλλικά) διατυπώνει μέσα στη συντομία της έναν τόπο καθορισμένο, ζωσμένο προστατευτικά από το νερό, έναν παραδεισένιο μικρόκοσμο, έναν ιδανικό τόπο της ευτυχίας. Έναν τόπο λήθης και προσμονής, τόπο του ατελεύτητου και του άγνωστου, τόπο ακατάπαυστων παφλασμών και τόπο ψιθύρων, τόπο ονείρων και καθαρμού, τόπο συμβόλων και μυστικών συνευρέσεων.
  
  Στο έργο του Αποσπόρη, ο εφευρημένος ιδεαλιστικός τόπος του Hugo, του Baudelaire και του Éluard, γίνεται το υπαρκτό χρυσαφένιο πεδίο της γενέθλιας αιγινήτικης γης, η χρυσαφένια αχλή του ήμερου ορίζοντα του Σαρωνικού κόλπου.
  
  Δουλεύοντας με τον ενδελεχή τρόπο του βυζαντινού αγιογράφου και υποστηρίζοντας με δεινή σχεδιαστική δεξιότητα κάθε διαφορετικό θεματικό στοιχείο που καθηλώνει το βλέμμα του, ο νέος ζωγράφος δημιουργεί εμβληματικές συμβολικές επιφάνειες που εγκαλούν τον θεατή σε ενατένιση και σιωπή. Επιλέγοντας το χρυσό βάθος ως μια πολύτιμη κοινή χώρα εκλεκτικιστικής μνήμης και λιτής αφήγησης.
  Εδώ, η υποδόρεια κορύφωση κάθε στιγμής μετατρέπεται σε σπάνιο ζωγραφικό και σχεδόν απτικό ανάθημα. Τα δένδρα, άλλοτε νεαρά και άλλοτε αιωνόβια, τρέπονται σε ενδοσκοπικές ενδελέχειες κατοικημένες από αρχαίους ελληνικούς μύθους και μικρές προσευχές του καθημερινού βλέμματος.
  
  Το κεχριμπαρένιο σύμπαν του νέου ζωγράφου, σχεδόν μεταφυσικό, συντάσσεται με τη βοήθεια ενός προσωπικού ιδιωτικού αλφάβητου, κατάστικτου από πολύτιμα αναθήματα. Στη στιλπνή αυτή εικονοποιία εγγράφονται συστάδες ευωδιαστών πεύκων, ρόδινες κορυφές φυστικιάς και επικλινείς ραδινοί αθάνατοι, λιγνά πλοκάμια αμπελιών, θύσανοι θυμαριών και αρχέγονοι όγκοι φραγκοσυκιών, σκοτεινά μεσονύκτια κυπαρίσσια και θροΐζοντα φυλλώματα του αρχαίου ελαιώνα γεμίζοντας βλέμμα και την ψυχή με την ευφορία της ανεξίτηλης ομορφιάς τους. Κι η εικόνα διατρέχεται ολόκληρη από τη μυθική μνήμη μιας αρχαίας χρυσής βροχής του Αιακού», σημειώνει η Ίρις Κρητικού για το έργο του ζωγράφου.
  
  Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο του Δήμου Αίγινας
  Σπύρου Ρόδη 16 (παράλληλος στον παραλιακό δρόμο του λιμανιού)
  Ώρες λειτουργίας: καθημερινά 10:00 – 14:00 & 18:00 – 23:00